Turbulentna 2024. u regionu: Godina nesreća, tragedija i masovnih demonstracija
Nesreće i tragedije sa smrtnim ishodima, masovne demonstracije, ostavke i politička previranja obilježili su region u protekloj 2024. godini.
Tako su početkom oktobra velike poplave zahvatile sjever Hercegovine i srednju Bosnu u kojim je život izgubilo 27 osoba.
Šteta je procijenjena na milijarde eura s obzirom da su uništene ne samo desetine stambenih objekata nego su stradala i brojni privredni objekti i infrastruktura.
Stravičnim razmjerama poplava na sjeveru Hercegovine i srednjoj Bosni svjedoči i primjer da su u Jablanici, Konjicu, Kiseljaku, Kreševu i Fojnici čak i lokalni izbori privremeno morali biti prolongirani.
Oktobarske poplave pričinile su i znatnu materijalnu štetu u pojedinim dijelovima Hrvatske, ali i Crne Gore.
– Napredak Crne Gore i Albanije, zastoj Srbije i BiH na evropskom putu –
Srbiju je zadesila velika tragedija kada je tokom pada nadstrešnice na Željezničkoj stanici u Novom Sadu početkom novembra poginulo 15 osoba.
Smrt velikog broja ljudi pokrenuo je val demonstracija na kojim su se tokom posljednja dva mjeseca okupljale desetine hiljada građana Srbije i to ne samo u Novom Sadu nego i u Beogradu i drugim gradovima. Demonstracijama su se priključili i studenti zbog čega je u blokadi bio rad brojnih fakulteta širom Srbije.
Dešavanja u Hrvatskoj posljednjeg dana prvog polugodišta u Osnovnoj školi “Prečko” u Zagrebu kada je mladić ubio jednog učenika, te ranio još tri učenika i učiteljicu u prostorijama škole podsjetio je na nemile scene iz OŠ “Vladislav Ribnikar” u Beogradu od godinu ranije i upozorio da se na zaštiti djece u školama i nastavi nije uradilo puno toga.
Ubistvo i dešavanja u OŠ “Prečko” bili su razlogom zbog kojih su građani u Zagrebu, ali i još nekim mjestima izašli na ulice tražeći bolju zaštitu u školama.
Protekla godina donijela je i značajni napredak posebno kada je u pitanju Rumunije i Bugarska. Te dvije zemlje su prvo od 1. marta ušle u zračni, a krajem godine donesena je odluka da od 1. januara 2025. godine nakon ranijih blokada pristupe i na kopnenim granicama kao punopravne članice Schengena.
Napredak na evropskom putu imala je i Crna Gora koja je uspješno zatvorila tri poglavlja. Četvrto poglavlje blokirala joj je Hrvatska zbog ranije rezolucije koja je pokrenuta u Skupštini Crne Gore koja se odnosi na stradanja u Jasenovcu tokom Drugog svjetskog rata.
Najavljeno je i otvaranje prvih pregovora u okviru klastera za Albaniju, dok je Bosna i Hercegovina i dalje na čekanju jer nije napravila neophodne pomake čime je izostavljena sa spiska pomoći Evropske komisije u iznosu od 70 miliona eura.
I Srbija je završila kao država kojoj Vijeće Evropske unije nije dalo pozitivno mišljenje za otvaranje novih pregovaračkih poglavlja, prvenstveno zbog nerješavanja odnosa sa Kosovom pa je i njen napredak na evropskom putu tokom protekle godine izostao.
– Sjeverna Makedonija u vrhu NATO-a, Slovensko priznanje Palestine –
Sjeverna Makedonija je godinu okončala kao jedina država sa Zapadnog Balkana koja se uspjela izboriti za jednu od najviših pozicija u okviru NATO saveza. Nekadašnja potpredsjednica makedonske vlade Radmila Šekerinska postala je zamjenica generalnog sekretara NATO-a.
Hrvatski građani su prvo na proljeće bili na biralištima kada su se održavali parlamentarni izbori, potom su birali zastupnike u Evropski parlament da bi krajem godine po treći put bili na biralištima, a ovaj put su birali predsjednika države.
Iako su imali takozvanu supergodinu sa tri izlaska na birališta već početkom 2025 godine hrvatski građani će opet morati na biračka mjesta gdje će u drugom krugu izbora ponovo glasati o predsjedniku države.
U prvoj polovini protekle godine parlamentarni izbori održani su i u Srbiji, dok su građani Bosne i Hercegovine u oktobru birali lokalnu vlast.
U Bosni i Hercegovini godina je obilježila i suđenje predsjedniku bh. entiteta RS Miloradu Dodiku pred Sudom BiH kojeg Tužilaštvo BiH tereti za neizvršavanje odluka visokog predstavnika u BiH Christiana Schmidta.
Slovenija je imala nekoliko kriza zbog kojeg su ostavku tokom protekle godine podnijele čak dvije ministrice.
Krajem godine Državni zbor (parlament) Slovenije zakonski je zabranio upotrebu nacističkih i fašističkih simbola, a Slovenija je sredinom godine postala jedna od rijetkih zemalja Evrope koja je priznala Palestinu i to u granicama iz 1967. godine.
Borba protiv ilegalnih migracija i dalje je na zahtjev Evropske komisije u vrhu agende zemalja Zapadnog Balkana, a s ciljem njihovog suzbijanja s Bosnom i Hercegovinom je dogovoreno potpisivanje posebnog sporazuma sa Agencijom za evropsku graničnu i obalnu stražu (Frontex).
Italija je pokušala sa Albanijom dogovoriti vraćanje migranata iz te zemlje u dva azilantska centra koje su talijanske vlasti izgradile na albanskoj obali, ali je taj proces u više navrata osporen od sudova u Italiji.
